Vraag verschillende ondernemers wat ze verstaan onder circulariteit en u krijgt verschillende antwoorden ‒ van ‘Wij printen minder’ tot ‘We zamelen koffieprut in’. Blijkbaar is ‘circulair’ een breed begrip. Tijd om te onderzoeken wat circulaire economie precies inhoudt, hoe het in de praktijk werkt en wat de kansen zijn binnen Gouda!

Jacqueline Cramer

De najaarsbijeenkomst van Duurzaamheidsplatform Gouda (DPG) van 21 november 2019 stond daarom volledig in het teken van circulariteit. Gastspreekster was Jacqueline Cramer, hoogleraar duurzaam innoveren, ambassadeur van Economic Board Amsterdam en voormalig minister van VROM. Zij betoogde dat de noodzaak om te bewegen groot is: de grondstoffenschaarste en het verlies van biodiversiteit zijn alarmerend, en de druk vanuit de samenleving neemt toe. “Maar”, zo benadrukte ze, “een circulaire economie kan simpelweg ook financieel-economisch veel opleveren.”

Méér dan recyclen

Wat is dat dan, een circulaire economie? “Circulaire economie is méér dan recyclen. We realiseren maximale circulariteit door onnodig gebruik te voorkomen of te weigeren (Refuse). Het minste wat we kunnen doen is energie winnen uit afvalmateriaal dat wordt gestort (Recover). Daartussen liggen, op volgorde van impact, nog acht R’s: Reduce, Redesign, Re-use, Repair, Refurbish, Remanufacture, Repurpose, Recycle. Op deze ‘Ladder van Circulariteit’ staat recyclen dus vrijwel onderaan. Juist in de hogere regionen is nog veel winst te behalen!”

Jacqueline is ervan overtuigd dat het kan. Maar ‒ en daarmee komen we aan de kern van het verhaal ‒  “daarvoor moeten we wel elkaars hand vasthouden. Willen we überhaupt iets tot stand brengen, dan moet het minimaal met de hele keten zijn. Circulaire economie vraagt om een transitieaanpak waarbij veranderingsprocessen op alle niveaus nodig zijn: micro, meso en macro. Alle relevante actoren moeten daarbij betrokken worden, waarbij koplopers de ruimte krijgen, en er ruimte is om te experimenteren en te leren. En daarop is regie nodig, van een ‘makelaar’ zonder belangen. Makelen en schakelen, dus!”

In de praktijk

Cyclus N.V. en de Goudse Betonmortel Centrale (GBC) willen zeker schakelen: beide bedrijven hebben ambitieuze plannen. Maar de praktijk is weerbarstig: de kwaliteit van het afval in deze regio is steeds slechter geworden, waardoor er minder hergebruikt en meer verbrand wordt. Er kan dus nog wel een verbeterslag worden gemaakt!